بنام خالق یکتا
" بهداشت روان زنان ، سلامت خانواده و جامعه"
ولادت دخت پیامبر (ص) همسر علی (ع)ومادرامامت(س)
همزمان باولادت حضرت زهرا (س) و با توجه به اهمیت وتاثیرنقش مادران درسلامت وسعادت جامعه اسلامی مطالب زیر پیرامون اثرتوجه به بهداشت روان زنان بر سلامت اجتماعی ارائه می شود؛ زن موجودی ظریف،بااحساس وعاطفه قوی است که خداوندمتعال اورا آفرید تابخشی ازباررسالت تعلیم وتربیت جامعه رابردوش گیرد ودرمسیر کمال گام بردارد.خداوند زن که مظهر جمال الهی است را آفریدواورامایه آرامش وسکون همسرونهایتا جامعه قرارداد،تاخانه وخانواده رادرسایه عطوفت و رحمت ومودت، مایه بقای زندگی اجتماعی گرداند.دین اسلام زن راازجایگاه زن بودنش موردتقدیرقرارمی دهد.امام علی (ع) به نقل ازپیامبردراین مورد می فرماید"احترام بانوان را پاس نمی داردمگرکسی که بزرگوار وکریم است وبه ایشان اهانت نمی نماید مگرکسی که پست وفرومایه است." درجایی به نقل ازامام علی (ع)آمده است که دوستی تمام عالم بیرون از محیط خانه برای مردان درصورت فقدان دوستی در منزل بی فایده است وبرعکس دشمنی تمام عالم بیرون ازخانه درصورت دوستی همسرمهم نمی باشد ؛آیاتابحال ازخود پرسیده اید چرا ؟ چون باورود به منزل همه آنچه دربیرون است ازیاد می رود وخانه رامحل آرام می یابدواحساس سعادت می کند..
سلامت روان چیست ؟ تامین و حفظ سلامت روانی، فردی و اجتماعی به طوری که فرد بتواند فعالیتهای روزمره خود را به خوبی انجام دهد، با افراد خانواده و محیط خود ارتباط مناسب برقرار نماید، و رفتار نامناسب از نظر فرهنگ و جامعه خود نداشته باشد.
ارتقاء سلامت روان زنان چیست؟ فرایند توانمندسازی زنان به گونهای که زنان بتوانند نه تنها در سلامت خود نقش داشته باشند بلکه باعث افزایش و بهبود آن نیزبه شوند. توانمند سازی زنان فرایندی است که طی آن زنان برای غلبه بر موانع پیشرفتشان ،فعالیت هایی را انجام میدهند که باعث تسلط آنها بر تعیین سرنوشتشان میشود.
بهداشت روانی : بهداشت روان حالتی از رفاه است که در آن فرد توانایی هایش را باز می شناسد و قادر است با استرسهای معمول زندگی تطابق حاصل کرده از نظر شغلی مفید وسازنده باشد و به عنوان بخشی از جامعه با دیگران مشارکت وهمکاری داشته باشد . عواملی همچون بیکاری، اختلاف با همسر، اعتیاد، طلاق و فوت همسر از جمله مواردی است که در تحقق هدفهای زندگی ، اختلال به وجود میآورد.
عوامل موثر بربهداشت روان: عدم برآورده شدن نیازهای اولیه، ناکامی، استرس، مشاجره زن ومرد، مسائل اجتماعی و رسانه های جمعی از عمده ترین عوامل تاثیرگذار بر بهداشت روانی مردم هستند .
امنیت روانی اجتماع: اکنون که جامعه درحال گذار از سنت به صنعت یا مدرنیته(باظهور ابزاررسانه ای جدیدوفراگیر) است بدون شک تامین امنیت روانی جامعه درگرواحساس ایمنی دختران ومادران می باشد. زنان باید از تمامی ظرفیتها و تواناییها برای رشد و تعالی خود استفاده کنند
امنیت روانی اعضای خانواده در محیط خانه وجامعه به آسایش وآرامش خانمها مربوط می شود، آسیب هویتی زنان، یکی از مهمترین آسیبهای اجتماعی است که از طریق شبیخون فرهنگی، زنان را در سطح اجتماع تهدید میکند.
تامین سلامت روان زنان ابعاد متفاوتی دارد که قسمتی به عهده جامعه ، والدین و فرزندان و بخشی به عهده مسئولان میباشد و در این میان نقش مردان ومتولیان امور جامعه در ارتقاء سلامت روان زنان از اهمیت خاص و چشمگیری برخوردار میباشد.
زن در نقش مادری : نقش مادری زن اگر به خوبی مورد توجه قرارگیرد زن را درجایگاهی بسیار والاتر و موثرتر از مرد درجامعه انسانی قرار می دهد .مقام زن به ویژه نقش مادری در پیشگاه خداوند و اولیای دین بسیار والا و ارزشمند است . پیامبر گرامی (ص) می فرمایند :بهشت زیر پای مادران است. آنگاه که قرآن کریم در صدد احترام پدر و مادر بر می آیدبه دو بیان از آنها یاد می کند در یک بیان تعبیر به والدین کرده و هر دو را مورد احترام و تکریم قرار می دهد . ولی در بیان اختصاصی به ،تکریمی خاص از مادر می پردازد (مثلا نزول چهارمین سوره قرآن شریف بنام نساء یک نمونه ازکرامت زن است). جالب آنکه این سخن حضرت حق ، تذکر یک وظیفه اختصاصی را بیان می کند ، بلکه بیانی حق شناسانه و تشکر آمیز از زن ، به عنوان مادر است . این تشکر اختصاصی حضرت حق از زن در برابر مرد ، نشان از تکریم مادر بودن و بزرگی منزلت وی دربارگاه قدس الهی است . به راستی میان آنچه در نگاه اسلام از مقام و منزلت بانوان دیده می شود با آنچه تفکر مادی گرای مغرب زمین به ارمغان آورده تفاوت بسیاروجود داردیا خیروچرا ؟ .
نکات اساسی درارتباط با بهبودوسلامت اجتماعی خانواده :
اگر تمایل به ارتقاء سلامت روان خودوهمسرتان ، پایداری نظام خانواده وبرخورداری ازخانواده وجامعه سرآمد، پایدار ، مستحکم وکارآمد دارید ودرصدد تربیت فرزندان شکوفا هستید وایجاد رابطهای صمیمانه (تحقق فلسفه زندگی )درسردارید به نکات زیر توجه خاص داشته باشید :
1- زنان را درک کنید: شما باید نیازهایشان، عواطفشان، شادی، ناراحتی، سرزندگی، کسالت و خوب و بدشان را درک کنید. به ویژه اگر مورد بی مهری قرار گرفتهاند، باید موقعیت آنان را درک و با آنان همدلی نمایید.
2- برخلاف مردها زنها حرف زدن را دوست دارند، هرگز آنها را از گفتن باز ندارید صحبتهای همسرتان به دقت و با توجه گوش دهید و صمیمانه نگاهش کنید . نه تنها از گوش کردن اجتناب نکنید، حتی از او پرسش هم بکنید تا بیشتر توضیح دهد و حرف بزند از بیان راهحلهای کوتاه و قطع گفتار او خودداری نماییدو از او بخواهید تا بیان کند.
3- توجه و احترام به زن: به او توجه کنید، به نیازهایش، به لباسهایش ، به فعالیت روزانهاش. احترام به زن برای او خیلی لذتبخش است. احترام و توجه شما به او اعتبار میدهد. به ویژه در حضور دیگران و تا حد زیادی این شما مردها هستید که به او اعتبار میدهید..
4- زن دوست دارد مرد مقتدر باشد: ضعیف نباشید. همان قدر که مردان از قدرتمند بودن لذت میبرند، زنان هم از تماشای قدرت مرد لذت میبرند.
5- زن از اینکه مورد علاقه شوهرش است لذت میبرد: اساساً زن بیش از مرد، به صمیمیت نیاز و توجه دارد، با او صمیمی شوید و احساس دوست داشتن خود را در گفتهها و رفتار به او نشان دهید.
به او بگویید که دوستش دارید، بگویید که همیشه حمایتش میکنید، بگویید که تنهایش نمیگذارید، بگویید که حجم عمدهای از مشکلات زندگی رااو به دوش میکشد، بگویید که او کانون محبت است و خانه بدون او روح ندارد.بااینکار به اواعتماد،اعتبارو قوت قلب میدهیدو زندگی مشترکتان راایدارکرده اید. .
6ـ هرگز همسر خود را با دیگران مقایسه نکنید.
در حضور همسرتان از زنان دیگر چه به صورت تمجید، یا انتقاد و ایراد صحبت نکنید. این مسئله حساسیت آنها را برمیانگیزد.
13ـ همسر خود را با القاب زیبا و پسندیده مورد خطاب قرار دهید. چنان که رسول خدا (ص) همسرش را حمیرا (گل سرخ) خطاب میکرد..
14ـ محبت: به شکل مستمر محبت خود را به همسرتان ابراز کنید
15ـ از خود گذشتگی: در زندگی گذشت و از خودگذشتگی را پیشه کنید..
16-صفات نیک ومثبت : فهرستی از قابلیتها و صفات نیک ومثبت همسرتان را در نظر بگیرید و با آنهاازاو تمجید و تعریف کنید.
رسدآدمی به جایی که بجز خدانبیند(زن ومرد ندارد)
بنگرکه تاچه حداست مقام آدمیت (سعدی )
تذکرمهم درصورت ایفای ذاتی نه ساختگی موارد فوق اززن ومرد تحقق فلسفه وهدف های زندگی به واقع محقق می شود.
کلمات کلیدی: تویسرکان بهداشت بهداشت روان زنان خانواده سلامت