نوروفیدبک-neurofeedback این صفحه شامل مطالبی چون نوروفیدبک چیست؟ ، کاربردهای درمانی نوروفیدبک ، مزیتهای درمان تکنولوژیک نسبت به دارو درمانی ، جلسات درمان با نوروفیدبک می باشد. نوروفیدبک چیست؟ نوروفیدبک در واقع ترکیبی از QEEG و بیوفیدبک است. نوروفیدبک در واقع یک فرایند آموزشی است که در آن مغز خودتنظیمی را فرا میگیرد. در طول آموزش، فعالیت مغز توسط اداره هشیار و ناهشیار توجه کنترل میشود. یادگیری هشیارانه زمانی اتفاق میافتد که فرد در مییابد که چطور سیگنال فیدبک به توجه و وضعیت ذهنی او ارتباط پیدا میکند. در واقع هدف نوروفیدبک آموزش خودتنظیمی به مغز است و سعی دارد به مغز یاد دهد که چگونه خود را تنظیم کند در نوروفیدبک سنسورهایی که الکترود نامیده میشوند بر روی پوست سر بیمار قرار میگیرند. این سنسورها فعالیت الکتریکی مغز فرد را ثبت و در قالب امواج مغزی (در اغلب موارد به شکل شبیهسازی شده در قالب یک بازی کامپیوتری یا فیلم ویدئویی) به او نشان میدهند. در این حالت پخش فیلم یا هدایت بازی کامپیوتری بدون استفاده از دست و تنها با امواج مغزی شخص انجام میشود. به این شکل فرد با دیدن پیشرفت یا توقف بازی و گرفتن پاداش یا از دست دادن امتیاز و یا تغییراتی که در صدا یا پخش فیلم به وجود میآید، پی به شرایط مطلوب یا نامطلوب امواج مغزی خود برده و سعی میکند تا با هدایت بازی یا فیلم، وضعیت تولید امواج مغزی خود را اصلاح کند (مثلاً اگر قرار است فرد موج آلفای خود را کاهش دهد بازی در صورتی پیش میرود که موج آلفا از یک حد مشخص شدهای کمتر باشد). کاربردهای درمانی نوروفیدبک 1. بیشفعالی/کمبود توجه (ADHD): بیش از هر زمان دیگری، برای درمان ADHD از نوروفیدبک استفاده شده است. 85-80% کودکان مبتلا به ADHD به وسیله نوروفیدبک بهبودی کامل مییابند. 2. اضطراب (Anxiety): بسیاری از متخصصان، بکارگیری نوروفیدبک به منظور درمان اضطراب را یکی از عمدهترین موارد و زمینههای استفاده از نوروفیدبک میدانند. اکثر آنها معتقدند اضطراب یکی از اولین مواردی بود که به نوروفیدبک پاسخ داد. نتایج پژوهشی نشان میدهد که در حدود 90-80% از بیماران اضطرابی با این روش بهبود یافتهاند. 3. ناتوانی یادگیری (Learning Disability)، این اختلالات در سنین دبستان شایع هستند. در درمان این اختلالات، نوروفیدبک تحول بزرگی ایجاد کرده است. در این مورد نوروفیدبک به تنهایی پاسخگوست و نیازی به درمان مکمل ندارد. معمولاً با کامل کردن یک دوره درمانی بهبودی ثابتی حاصل میشود. 4. اختلالات خواب: اولین تغییراتی که مراجعین عموماً بعد از شروع درمان با نوروفیدبک مشاهده میکنند، تغییر و تنظیم خوابشان است. بنابراین میتوان از نوروفیدبک در درمان اختلالات خواب نیز استفاده کرد. 5. صرع، آسیب مغزی و سکته مغزی: در انواع صرع و در مواردی که داروها مؤثر نبودهاند و بیماری بسیار مزمن و غیرقابل کنترل بوده است نوروفیدبک در درمان 70 تا 90% بیماران موفق بوده است. 6. آسیب مغزی : نوروفیدبک سبب بهبود مشکلات ناشی از آسیب و سکته مغزی میشود. از آنجمله میتوان به بهبود در حافظه، سردرد، گیجی و حواسپرتی، سرگیجه، مشکلات تمرکزی، اضطراب، افسردگی، تغییرات خلقی، اختلالات خواب، تحریکپذیری، مشکلات ادراک بینایی و دیسلکسی اشاره کرد. 7. دردهای مزمن و سردردهای میگرنی: درمانگران و پزشکانی که از نوروفیدبک برای درمان دردهای مزمن و سردردهای میگرنی استفاده کردهاند، اعلام کردند که وقوع و شدت حملات میگرن در اکثر موارد با استفاده از این روش کاهش مییابد و حتی از بین میرود. 8. افسردگی: در مورد بیماران مبتلا به افسردگی اساسی که هیچ درمانی برای آنها کارساز نبوده، نوروفیدبک در اغلب موارد بهبوددهنده بوده است. 9. سوءمصرف مواد: مطالعات نشان داده است که در مقایسه با درمانهای موجود برای ترک اعتیاد، درمان با نوروفیدبک از بسیاری از روشهای دیگر موفقتر بوده است. علاوه براین، درمان با این روش وسوسه و ولع فرد را کاهش میدهد و در درازمدت احتمال عود و بازگشت را پایین میآورد. مزیتهای درمان تکنولوژیک نسبت به دارو درمانی 1. نداشتن عوارض جانبی و اثرات سوء برخی داروها (از جمله اثرات سوء داروها کاهش . جلسات درمان با نوروفیدبک ابتدا شرح حالی از مراجع گرفته میشود. سپس او روی صندلی راحتی مینشیند. 2 الکترود به گوشهای مراجع و یک الکترود به سر او، در جای مناسب متصل میشود (بنا به تشخیص درمانگر). سپس از بیمار خواسته میشود تا کاملاً آرام باشد و به صفحه کامپیوتری که در مقابلش قرار دارد نگاه کند. درمانگر برنامه خاصی برای بیمار در نظر گرفته است که متناسب با مشکل اوست. (این برنامهها شبیه بازی کامپیوتری هستند). بیمار کار خاصی انجام نمیدهد بلکه مغز اوست که همه کارها را انجام میدهد. پس از چندین جلسه تمرین و تکرار، مغز تکالیف را میآموزد و خود را با آنها تطبیق میدهد. در پایان جلسه الکترودها از بیمار جدا میشود و تکالیفی برای انجام در منزل به او داده میشود. به منظور هرچه بهتر بودن نتایج حاصل از درمان و پایداری بیشتر اثرات درمانی، تعداد جلسات باید به حدی باشد که درمان تکمیل شود. مدت معمول جلسات 45 دقیقه است.
کلمات کلیدی: