اکستازی چیست؟

اکستازی‌ یا «متیلین‌ دی‌‌اکسی‌ متیل‌ آمفتامین» از جدیدترین‌ داروهای‌ هم‌ خانواده‌ آمفتامین است که در ایران به نام‌های «اکستازی»، «اکس»، «اکس.تی.سی» و قرص شادی خوانده می‌شود. آمفتامین‌ها اثرات‌ محرک‌ خود را با افزایش‌ آزادسازی‌ مونوآمین‌ها در گره‌های‌ عصبی‌ اعمال‌ می‌کنند. اکستازی‌ این‌ عمل‌ را بیشتر در گره‌های‌ عصبی‌ حاوی‌ سروتونین‌ انجام‌ می‌دهد و به‌ این‌ ترتیب‌ غلظت‌ این‌ ماده‌ را در گره‌های‌ عصبی‌ افزایش‌ داده‌ و موجب‌ استمرار تاثیر تحریکی‌ این‌ گره‌ها می‌شود.بخصوص در دو، سه سال اخیر در پارتی‌های شبانه به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیلکرده و مردم مرفه، بویژه شهروندان مناطق شمال تهران، مصرف کنندگان اصلی این داروها هستند.

شکل قرص‌های اکستازی :

اکستازی به صورت قرص‌های خوراکی، آدامس‌های جویدنی، کپسول و مواد تدخینی و ترزیقی است. در حال حاضر نیز امکان ساخت این قرص ها در آزمایشگاه های غیرقانونی و زیرپله ای داخلی وجود دارد که البته با توجه به ترکیب مواد اضافی غیراستاندارد، مصرف آن دارای عوارض شدیدتری خواهدبد. در بین‌ مصرف‌ کنندگان‌ موادمخدر گروه‌ مصرف‌ کننده‌ اکستازی‌ و گروه‌ مصرف‌ کننده‌ آمفتامین‌ و اکستازی‌ بیش‌ از سایر گروه‌ها به‌ موسیقی‌ علاقه‌ نشان‌ می‌دهند. همچنین‌ در بین‌ این‌ دو گروه‌ رفتن‌ به‌ میهمانی‌های‌ خانگی‌ شیوع‌ بیشتری‌ دارد.


اثرهای اکستازی :

در مطالعه‌ ای‌ که‌ به‌ روش‌ نمونه‌گیری‌ برقی‌ در استرالیا انجام‌ شده‌ پژوهشگران‌ از کنجکاوی‌، تفریح‌، لذت‌ و خوشگذرانی‌ به‌ عنوان‌ محرک‌های‌ اصلی‌ مصرف‌ این‌ مواد یاد کرده‌اند. در نهایت‌ می‌توان‌ گفت‌ که‌ هر دو مطالعه‌ این‌ باور و تصویر عمومی‌ را تصدیق‌ می‌کند که‌ اکستازی‌ توسط‌ جوانان‌ فعال‌ مصرف‌ می‌شود و نماد تفریح‌، فراغت‌ و کلاس‌ است‌.
اثر اکستازی بیست تا نود دقیقه بعد از مصرف ظاهر می شود و حدود دو سه ساعت در بدن باقی می‌ماند و سپس کاهش می یابد. البته آثار آن ممکن است تا 24 ساعت در بدن باقی بماند.

عوارض اکستازی :


اکستازی عوارض شدیدی دارد که از آن جمله است: اختلالات بینایی، کاهش اشتها، حرکات غیرطبیعی چشم، گشاد شدن مردمک، تحریک شدید نسبت به نور (حتی نور ضعیف)، تغییر در تعادل دمای بدن و احساس سرما و یا گرمای شدید، تمایل شدید برای مصرف آب، قفل شدن فک، لرزیدن، عصبی شدن، بی میلی به استراحت و تمایل شدید روانی برای مصرف مجدد این ماده بعد از افت اثر اولیه.

اثرهای شدید و مزمن آن :

مصرف اکستازی در عین حال ممکن است اثرهای شدیدتری هم در بدن ایجاد کند که بسیاری از این اثرها ممکن است باعث مشکلاتی جبران ناپذیر در بدن شوند. این اثرها عبارتند از: ایجاد عوارض شدید و غیرقابل بازگشت در مغز و بخصوص حافظه، روان پریشی و کابوس های شبانه، آسیب های کبدی، سرکوب فعالیت مراکز خونسازی در بدن ،
سرگیجه، تشنج و مرگ.
در پایان‌ این نکته حائز اهمیت است که با توجه به‌ روند شیوع‌ هرویین‌ در سی‌ و چند سال‌ اخیر که‌ در ابتدا تنها در بین‌ گروه‌ بسیار اندکی‌ رواج‌ داشت‌ و اکنون‌ به‌ معضل‌ اصلی‌ مواد مخدر ایران‌ تبدیل‌ شده‌، بر ضرورت‌ توجه‌ جدی‌ به‌ مساله‌ سوء مصرف‌ اکستازی‌ در میهمانی‌های‌ شبانه‌ تاکید نموده و هشدار می دهیم که اگر امروز برای‌ پیشگیری‌ از انتشار این‌ ماده‌ در بین‌ گروه‌های‌ خاص‌ برنامه‌ای‌ نداشته‌ باشیم‌، فردا در تمامی‌ مدارس‌ شاهد رد و بدل‌ شدن‌ قرص‌های‌ اکستازی‌ خواهیم بود.

با کاهش انواع و اقسام مواد مخدر در کشور استفاده از قرص های روان گردان رواج بیشتری یافته اما همین قرص ها نیز از انواع تقلبی و بسیار خطرناک آن محسوب می شوند .

این قرص ها که به داروی عشق و قرص های شادی آور و… معروف هستند از طریق کشورهایی همچون هلند ، مالزی و ژاپن توسط مسافران وارد کشور می شود .

از آنجایی که مواد مخدر سنتی نظیر تریاک اثرات مخرب ظاهری نیز دارد ، بسیاری از جوانان با فریب حرف هایی نظیر ” تابلو نشدن قیافه و سادگی مصرف ” ، به استفاده از این دسته از قرص ها روی می آورند غافل از اینکه خطرات مصرف این مواد و به خصوص انواع تقلبی آن زندگی جوانان را به تباهی خواهد کشاند.

این مواد توهم زا که در شکل قرص ساخته می شوند به دلیل تغییر الگوی مصرف مواد مخدر به وجود آمده اند و شناسایی و تشخیص آنها اکنون پس ازحدود سه سال آموزش مداوم ماموران و بازرسان سریع تر صورت می گیرد.

اغلب این قرص ها به جای قرص های ویتامین در میان جوانان توزیع می شود و جهت پیشگیری از آلوده شدن دانش آموزان در مدارس با مدیران مدارس دخترانه و پسرانه مقاطع راهنمایی سراسر کشور تبادل نظر لازم است .تهیه فیلم های مستند و به نمایش گذاشتن آنها در مدارس ، آموزش و اطلاع رسانی به این قشر آسیب پذیر و ساخت برنامه های تلویزیونی و سی دی های واقعی از جمله برنامه ای پیش گیرانه درزمینه این آسیب اجتماعی نقش موثری دارد.

البته موارد یاد شده نمی تواند به تنهایی عامل موثری باشند بلکه باید با ایجاد مکان هایی شاد و سالم و ورزشی محلی را برای تخلیه انرژی جوانان در نظر گرفته شود.

لازم به ذکر است اکستازی یکی از مشهورترین مواد اعتیادآور رایج در میان جوانان امروزی است. بر اساس آمارهای تخمینی، 8/2 میلیون جوان در سراسر دنیا حداقل یک‌بار در طول عمر خود از این ماده استفاده کرده‌اند و بسیاری از آنان، با وجود آگاهی از مخاطرات احتمالی، مصرف این ماده را ادامه می‌دهند.
اکستازی یا «داروی طراح» ماده‌ای است که در میهمانی‌های ریو مصرف می‌شود. میهمانی‌هایی که شرکت‌کنندگانشان ساعت‌های متمادی با موسیقی الکترونیکی و رقص نور می‌رقصند. در این قبیل میهمانی‌ها، مواد شادی‌آور و فرح‌بخش مصرف می‌شود. معمولاً ریو را در فضاهای باز یا غیرقابل کنترل مانند پارک‌های جنگلی و انبارهای متروکه برگزار می‌کنند. ولی گاه در محافل خانگی نیز چنین مجالسی برپا می‌شود. هزاران جوان در این میهمانی‌ها، که بیش از دو روز طول می‌کشند، شرکت می‌کنند. اکستازی میل به خوردن و خوابیدن را مهار می‌کند؛ در نتیجه، این افراد می‌توانند بدون نیاز به خوردن و خوابیدن در میهمانی‌های چندروزه شرکت کنند. البته گاه کم‌آبی‌های بسیار شدید و خستگی مرگ‌بار شرکت‌کنندگان را از پا درمی‌آورد.

همة شرکت‌کنندگان میهمانی‌های ریو اکستازی مصرف نمی‌کنند. ولی همة آنها شاهد مصرف این قرص‌ها خواهند بود. فروشندگان این قرص‌ها می‌گویند که اکستازی بی‌خطر است. شما را آرام می‌کند و درکتان را بالا می‌برد. کمک می‌کند تا شادتر باشید و بهتر زندگی کنید. اما این حالات تنها مدت‌زمان کوتاهی وجود دارند. اکستازی شادی کاذبی را در شما به‌وجود می‌آورد و پس از گذشت چند روز، بدترین لحظات زندگی‌تان را تجربه خواهید کرد.
بر اساس نتایج آماری، در فاصلة سال‌های 1998 تا 1999، موارد مرگ ناشی از مصرف اکستازی 400 درصد افزایش یافته است. همچنین، از سال 1996 تا 1999، اورژانس بیمارستان‌های سراسر دنیا با 9 برابر افزایش شمار مسمومیت با اکستازی مواجه شده‌اند. یعنی، تعداد موارد مسمومیت در این دورة زمانی از 319 نفر به 2850 نفر رسید. کثریت قربانیان کمتر از 25 سال سن داشتند.
بعضی از جوانان معتقدند که میزان اکستازی مصرف‌شده در این میهمانی‌‌ها بسیار بیشتر از مقادیر حقیقی گزارش شده است. آنها برای کاستن از نگرانی والدینشان، مخاطرات ناشی از مصرف اکستازی را جزئی جلوه می‌دهند.

یکی از علل افزایش مصرف این دارو تبلیغات غلط در مورد آن است. مبلغان آن می‌گویند که آثار مضر این دارو بیشتر از الکل و تنبکو نیست.
هر فردی که در میهمانی ریو شرکت می‌کند، در معرض خطر استفاده از اکستازی قرار می‌گیرد. شروع مصرف این ماده، حتی در حد یک تجربه، مرگ‌آور است. کسانی که زندگی‌شان با مصرف این دارو نابود شده است از این قرص با عنوان کوکائین میهمانی ریو نام می‌برند.

سازمان غذا و داروی امریکا شمار مصرف‌کنندگان اکستازی را در سال 2001، 1/8 میلیون نفر ذکر کرده است. به نظر می‌رسد که این رقم در سال جاری در حدود 5/6 میلیون نفر افزایش یافته باشد. در فاصلة سال‌های 1995 تا 2001، تعداد افراد 10 تا 18 ساله‌ای که از این ماده استفاده کرده‌اند در حدود 140 درصد افزایش یافته است. همچنین، 92 درصد افرادی که مصرف اکستازی را شروع کرده‌اند، بعدها به مواد دیگری مانند ماری‌جوانا، آمفتامین، کوکائین و هروئین روی آورده‌اند.

هر فردی ممکن است به دلایل مختلفی داروهای نشاط‌آور را امتحان کند. بسیاری از جوانان تحت تأثیر سخنان دوستان خود، در مورد ایجاد احساسات هیجان‌انگیز کاذب و از بین رفتن ممنوعیت‌های اخلاقی، از این ماده استفاده می‌کنند. تنش و مشکلات خارج از توان فرد مشوقی نیرومند برای مصرف چنین موادی است، اما به تنهایی نمی‌تواند دلیل قانع‌کننده‌ای برای شروع مصرف آنها باشد.
بعضی افراد برای رهایی از آلام ناشی از صدمات روحی یا مشکلات جسمی به این داروها پناه می‌آورند. فرار از افسردگی، رسیدن به آرامش، داشتن زندگی شادتر، و ایجاد تنوع در روند یکنواخت و مأیوس‌کنندة زندگی از دیگر دلایل روی آوردن جوانان به این قبیل مواد است.

اما علت هرچه باشد، این داروها راه‌حلی موقتی برای فرار از مشکلات هستند و پس از محو آثار مصرف آنها، مشکلات و احساسات ناخواسته، به شکلی شدیدتر و سخت‌تر از حالت اولیه، درک می‌شوند. به مرور، فرد به مقدار بیشتری از این داروها برای تحمل مشکلات جدید خود نیاز خواهد داشت.
لیز، یک مصرف‌کنندة اکستازی، می‌گوید: «در یک میهمانی ریو، مردی که به مقدار زیاد و به‌طور مداوم اکستازی مصرف می‌کرد، خود را پرتقال می‌دانست. یکی دیگر از مصرف‌کنندگان فکر می‌کرد که مگس است و به دفعات سرش را به شیشة پنجره می‌کوبید.»

قرص عشق (Love Pill)

اکستازی قرص عشق نیز خوانده می‌شود. این قرص ادرک شخص را از رنگ‌ها و اصوات به میزان زیادی افزایش می‌دهد و در هنگام برقراری رابطة جنسی، درک حسی ناشی از لمس شدن و نوازش را بالا می‌برد.
اکستازی یک قرص توهم‌زاست و بر مغز اثر می‌گذارد. مواد توهم‌زا تصاویر را در مغز افراد مخلوط می‌کنند. آنها می‌توانند تداعی‌گر صحنه‌های غم‌انگیز یا هراسنک زندگی گذشتة فرد باشند. گاه شخص بدون آن‌که آگاه باشد، این تصاویر را در ضمیر ناخودآگاه خود حفظ کرده است.
مصرف قرص‌های عشق باعث افسردگی، گیجی، اضطراب بیش از حد، بدبینی، جنون گذرا و اختلالات روانی می‌شود.

ممنوعیت استفاده از اکستازی

اکستازی در تقسیم‌بندی دارویی در گروه اول قرار داده شده است. به این معنا که هنوز مصارف پزشکی این داروی خطرنک تأیید نشده است. از دیگر اعضای این گروه دارویی می‌توان به هروئین، کوکائین، ال اس دی (LSD) و آمفتامین اشاره کرد.
در کشور امریکا، جریمة به همراه داشتن این ماده و پخش یا تولید آن از 100 هزار دلار جریمة نقدی تا 99 سال زندان متغیر است.
یک مصرف‌کنندة دائمی اکستازی می‌گوید: «اگر هر شب اکستازی بخورید، سرما وجودتان را فرا می‌گیرد. کلیه‌هایتان از کار می‌افتند و پادرد خواهید داشت. لب‌ها و انگشتانتان را آن‌قدر می‌جوید که به خونریزی می‌افتند.»

چند توصیه به معتادان داروهای نشاط‌ آور

هرچند که آثار جانبی ناشی از قطع مصرف اکستازی در نظر مصرف‌کننده غیرقابل مهار و وحشتنک است، باز هم راه‌حل‌هایی وجود دارد.
اولین قدم، فهمیدن علت اعتیاد فرد به مادة اعتیادآور است. در سال 1969، هنگامی که مصرف این‌گونه مواد به حدکثر خود رسیده بود، محققی نوشت: «فردی که افسرده و دردمند است و با دارودرمانی از لحاظ جسمی به آرامش نمی‌رسد، خودبه‌خود کشف می‌کند که با استفاده از مواد مخدر آرام می‌شود.»
بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که با مصرف مواد شادی‌افزا «بهتر می‌شوند»، «بهتر فعالیت می‌کنند» یا «شادتر می‌شوند». این فقط یک هذیان است. این مواد دیر یا زود جسم و روان را نابود می‌کنند. فشار زندگی مدرن، انسان امروزی را در خود غرق کرده است. اما باز هم راه‌حل‌هایی وجود دارد.

ورزش، رژیم غذایی، پیاده‌روی طولانی‌مدت همراه با مشاهدة طبیعت باعث القای احساس رضایت و آرامش می‌شود. صحبت با یک فرد قابل اعتماد در مورد مشکلات می‌تواند کمک‌کننده باشد. مصرف مواد اعتیادآور و شادی‌افزا راه‌حل واقعی مشکلات زندگی نیست. نتایج و تبعات مصرف این داروها بسیار بدتر و وحشتنک‌تر از مشکلات اولیه‌ای است که فرد برای رهایی از آنها به این مواد پناه آورده است. روی آوردن به مواد و داروهایی از این قبیل پا گذاشتن در جادة ناهمواری است که فرد برای رسیدن به جهنم انتخاب می‌کند.