? روان شناس ورزش کیست و گروه هدف آن چه کسانی هستند؟
? در ابتدا بهتر است به جای روان شناس ورزشی، عنوان مربی مهارت های روانی را به کار گیریم چراکه این عنوان ترجمان بهتری از نقش روان شناس ورزشی را بیان می کند. مربی مهارت های ذهنی فردی است که به پرورش، افزایش و هدایت انرژی روانی و ذهنی ورزشکار در زمینه اعتمادبه نفس، تمرکز، مدیریت صحنه و جایگزینی سریع تر اثرات تمرینات جسمانی بر ذهن می پردازد. با این تعریف به سادگی می توان مربی تمرینات ذهنی را از روان پزشکان، متخصصان اعصاب وروان شناسان متمایز کرد.
حیطه فعالیت مربی تمرینات ذهنی انسان های سالمی هستند که برای رسیدن به یک هدف خاص قابلیت های خود را می باید افزایش دهند و حیطه فعالیت روان پزشکی و روان شناسی براساس کمک به افرادی می باشد که باید با دخالت درمانی به خط نرمال جامعه بازگردند.
? با این تعریف صرفاً یک روان شناس و یا یک روان پزشک را نمی توان یک مربی مهارت های ذهنی دانست؟
? روان شناسی ورزش تخصصی مستقل است که افراد فعال در این زمینه می توانند از شاخه های پزشکی (پزشکی ورزشی)، روان پزشکی، روان شناسی و یا متخصصانی از رشته های تربیت بدنی باشند. متخصصان در هر یک از این رشته ها می توانند با آموزش و آشنایی با این مقوله به فعالیت در آن بپردازند اما الزامی در اینکه یک مربی تمرینات ذهنی یک پزشک، روان شناس یا کاوشگر تربیت بدنی باشد وجود ندارد.
? آیا در حال حاضر متخصصینی در زمینه مهارت های ذهنی فعالیت دارند یا نه؟ در صورت مثبت بودن علت عدم توسعه و مقبولیت آن را چه می دانید؟
? همان طور که متذکر شدم خوشبختانه از تمامی رشته ها متخصصان قابلی در زمینه روان شناسی ورزشی داریم اما به علت پاره ای از موانع آن طور که باید این رشته جایگاه خود را پیدا نکرده است.علت این امر 2 چیز است:
1) «عدم اطلاع رسانی صحیح و کامل از طرف متخصصان این امر» . توضیح اینکه به خاطر مشخص نبودن مرز بین روان شناسی ورزشی و سایر رشته های روان شناسی، عده ای از افراد با حسن نیت و عدم آگاهی از این مقوله وارد صحنه شده اند و چون مسیر حرکت صحیح نبوده به جامعه ورزشی چنین القاء شده که بودن یک روان شناس و یا روانپزشک بیانگر این است که حتماً ما دچار مشکل روانی هستیم و چون چنین مشکلی در افراد احساس نمی شد مخالفتی نسبت به فعالیت این دسته از متخصصان بوده است.
مثالی در این زمینه گویای این مطلب است: یک فرد ورزشکار وقتی در صحنه رقابت ورزشی قرار می گیرد، دچار اضطراب و ترس می شود روش برخورد با این مشکل در روان شناسی ورزشی با سایر روش ها کاملاً متفاوت است اما چون این مشکل از نظر یک روان شناس و یا یک متخصص اعصاب به صورت یک بیماری تلقی شده در آن مسیر تعریف شده خود اقدام به حل مشکل می نماید، درصورتی که همان طور که قبلاً اشاره شد روش برخورد در فردی که از سطح نرمال جامعه بالاتر است با فردی که تلاش می شود به سطح نرمال جامعه برگردد متفاوت می باشد.
2) «عدم احساس نیاز به این رشته». در اینجا این نکته شایان ذکر است، مدت ها است که فرهنگ کار گروهی در بین آحاد جامعه رو به توسعه است به نحوی که افرادی که با این طرز تفکر هم مخالف هستند ژست افرادی که به کار گروهی علاقه مند هستند را می گیرند. باید این باور در همگان اشاعه پیدا کند که همه چیز را همگان دانند.
تمامی امور از جمله ورزش دارای زیرشاخه متعددی شده تا ورزشکار بهتر و سریع تر به آمادگی های لازم برای کسب عنوان های ورزشی برسد اما متأسفانه هنوز عده ای در جامعه ورزشی عقیده به تک محوری عمل کردن دارند که خوب ماحصل آن همین خواهد شد که به چشم می بینیم، به هدر رفتن وقت و سرمایه ملی و در پایان ناکامی و سرشکستگی و توجیه!
? شما بیان نمودید از شاخه های مختلف علمی می توان به روان شناسی ورزشی رسید، حال این سؤال مطرح می شود در بین این زیرمجموعه ها کدام یک در صحنه عمل مؤثرند؟
? هدف در تمامی مسیرها یکی است: افزایش توان روحی ورزشکار برای کسب موفقیت در زمینه ورزشی. همان طور که برای طی کردن یک مسیر از وسیله های مختلف می توان استفاده برد، در این مقوله هم می باید با این دیدگاه به موضوع نگاه کرد.
لذا می باید محاسن و معایب هر روش را شناخته و بهترین را به کار گرفت. اختلاف روش ها را می توان براساس سرعت عمل و میزان اثربخشی مقایسه نمود. تعدادی از این تکنیک ها در زمان کوتاه و به طور مستقیم بر روی ذهن اثر می گذارد که برای عده کثیری از ورزشکاران این روش مناسب است و تعدادی دیگر از تکنیک ها همراه مشاوره، برگزاری جلسات و پرداختن به اصلاح رفتاری به نتایج مربوطه می رسند.
کلمات کلیدی: اضطراب ورزش روانشناسی ورزش