.
کار علاوه بر اینکه مانع انفجار عملى مىشود، مانع افکار و وساوس و خیالاتشیطانى مىگردد. پس در مورد کار مىگویند که هر کسى باید کارى را انتخاب کند که در آن استعداد دارد تا آن کار، علاقه او را به خود جذب کند. اگر کار، مطابق استعداد و مورد علاقه نباشد و انسان آن را فقط به خاطر درآمد و مزد بخواهد انجام دهد، این اثر تربیتى را ندارد و شاید فاسد کننده روح هم باشد. انسان وقتى کارى را انتخاب مىکند، باید استعدادیابى هم شده باشد. هیچ کس نیست که فاقد همه استعدادها باشد، ولى انسان خودش نمىداند که استعداد چه کارى را دارد. چون نمىداند، دنبال کارى مىرود که استعداد آن را ندارد و همیشه ناراحت است. مثلاً وضع دانشجویان ما با این کنکورهاى سراسرى وضع بسیار ناهنجارى است.
یکى از فواید کار، مسئله حفظ شخصیت و حیثّیت و استقلال است که تعبیرهاى مختلفى دارد، مثلاً آبرو. انسان آنگاه که شخصیّتش ضربه بخورد، آبرویش برود و تحقیر بشود، ناراحت مىشود. انسان در اثر کار ـ و مخصوصا اگر مقرون به ابتکار باشد ـ به حکم اینکه نیازش را از دیگران برطرف کرده است، در مقابل دیگران، احساس شخصیّت مىکند؛ یعنى دیگر احساس حقارت نمىکند.
دانشجو مىخواهد به شکلى که هست، این دو سال سربازى را نرود و عجله هم دارد به هر شکلى که هست در دانشگاه راه پیدا کند. وقتى آن ورقهها و پرسشنامهها را پر مىکند، چند جا که دیپلمش به او اجازه مىدهد، نام نویسى مىکند. هرجا را که در آمدش بیشتر است، انتخاب مىکند و چه بسا جایى را انتخاب مىکند که اصلاً ذوق آن را ندارند؛ یعنى سرنوشت خود را تا آخر عمر به دست یک تصادف مىدهد. این آدم تا آخر عمر خوشبخت نخواهد شد. چه بسا این فرد ذوق ادبى اصلاً ندارد، ولى با وجود دیپلم ریاضى احتیاطا در ادبیات یا الهیّات [هم اسم] مىنویسد. بعد آنجاها قبول نمىشود و مىآید اینجا؛ جایى که نه استعدادش را دارد و نه ذوقش را و تا آخر عمر کارى دارد که آن کار، روح و ذوقش را جذب نمىکند.
بیشتر کارهاى ادارى هم این گونه است. البتّه ممکن است به بعضى کارها شوق داشته باشند، ولى در اکثر موارد، خود کار ادارى ابتکار ندارد و فقط تکرار است و شخص اجبارا براى اینکه گزارش غیبت ندهند و حقوقش کم نشود، با وجود بىمیلى شدید، آن چند ساعت را پشت میز مىنشیند. این مسئله هم صدمهاى به فکر و روح انسان مىزند. انسان باید کارى را انتخاب کند که آن کار عشق و علاقه او را جذب کند و از کارى که علاقه ندارد، باید صرف نظر کند هرچند درآمدش زیاد باشد.
کلمات کلیدی: